Ontwikkeling en perfectionisme

Alma Tadema in de tijdsgeest

Souvenirs

De Grand Tour souvenirs die op de tentoonstelling getoond worden, sluiten nauw aan bij de belangstelling voor de Klassieke Oudheid in die tijd. Een Grand Tour naar Florence, Rome en Napels was in de 18e en 19e eeuw een verplicht onderdeel tijdens de opleiding van Engelse en Noord-Europese jongelingen uit de adel en gegoede burgerij. Eenmaal thuis gekomen illustreerden de souvenirs de opgedane kennis en ontwikkelde smaak en kregen ze een prominente plek in het interieur: schaalmodellen in marmer van tempels, bronzen beelden naar de beroemdste werken uit de oudheid of micromozaïeken met afbeeldingen van het Colosseum of Pantheon.

Etsen en gravures

Om een groter publiek te bedienen liet de productieve Alma-Tadema van zijn meest succesrijke schilderijen etsen en gravures maken. Perfectionist als hij was hield hij het reproductieproces nauwkeurig in de gaten. Alleen de beste prentmakers kwamen in aanmerking staalgravures en heliogravures te vervaardigen die aan zijn eisen konden voldoen. De meer exclusieve prenten dragen dan ook de signatuur van de schilder én de graveur, die er in zijn bewerking van het origineel een eigen artistieke waarde aan verleende.

Beeld: Lawrence Alma Tadema, The Kiss, heliogravure uitgegeven door Stephen T. Gooden in 1892 naar het schilderij (Opus CCCXII) van Sir Lawrence Alma-Tadema. Met potlood gesigneerd door Alma-Tadema. Later met de hand gekleurd. H x B: 38 x 51,7 cm.

Reizen, roem en ridder

Over de kunstenaar

Europese tour

Lawrence Alma-Tadema (1836-1912) werd in het Friese Dronrijp geboren. In 1852 begon zijn opleiding aan de Koninklijke Academie in Antwerpen. In 1863 huwde Alma-Tadema Marie Pauline Gressin Dumoulin. Tijdens hun huwelijksreis maakten ook zij een “Grand Tour” door o.a. Italië. Zij bezochten Florence, Rome, Napels en Pompeii, waar grandioze ontdekkingen werden gedaan. Alma-Tadema raakte er gefascineerd door de klassieke cultuur, vooral door het dagelijkse leven in de oudheid. Voortaan zou hij zich op deze Klassieke Oudheid richten.

Succesvolle carrière

Zijn kennismaking met de belangrijkste Engelse kunsthandelaar van zijn tijd, Ernest Gambart in Londen, verzekerde hem van opdrachten voor schilderijen. In 1870 verhuisde hij van Brussel naar Londen, waar hij de rest van zijn leven door zou brengen. Hij werd een van de best betaalde en beroemdste kunstenaars van zijn tijd. Op de wereldtentoonstellingen van 1889 en 1897 won hij eremedailles en de Grote Gouden Medaille. Het toppunt van zijn roem kwam toen koningin Victoria Alma-Tadema in 1899 ridderde en hij Sir voor zijn naam mocht zetten.

Beeld: Staalgravure door Auguste Blanchard naar een schilde-rij van Lawrence Alma-Tadema. Uitgegeven te Lon-den in 1892. Met potlood gesigneerd XXX door Alma-Tadema en Blanchard. In de tijd met de hand gekleurd.H x B: 49 x 94 cm.

Artistieke - en familieband

Brusselse jaren

Familie Mesdag

Alma-Tadema is de vijf jaar jongere achterneef van Hendrik Willem Mesdag. Hij is van grote betekenis geweest voor de zeeschilder Mesdag: mede dankzij zijn achterneef besloot Mesdag een carrière als kunstenaar na te streven. Toen Mesdag in 1866 besloot schilder te worden schreef hij een brief aan zijn achterneef in Brussel met de volgende inhoud:

“Ik ben vijfendertig jaar. Ik heb een vrouw en een kind. Ik ben opgeleid voor de handel, maar daar deug ik niet voor. Ik ben schilder, help mij”.

Mesdag en Alma-Tadema verbleven tot circa 1870 in Brussel. Hierna vertrok Alma-Tadema naar Londen en Mesdag naar Den Haag. Ze bleven nauw met elkaar verbonden en hadden een uitvoerige briefwisseling. De tentoonstelling Alma-Tadema in Panorama Mesdag komt tot stand in een samenwerking tussen het museum en Inter-Antiquariaat Mefferdt & De Jonge en Robert Schreuder Antiquair.

  • Lawrence Alma Tadema, Favourite Custom (the Bath), Heliogravure uitgegeven door de Berlin Photographic Company naar het schilderij (Opus CCCXCI) van Sir Lawrence Alma-Tadema uit 1909. Gesigneerd in potlood door Alma-Tadema.
  • Heliogravure uit 1906 uitgege-ven door Arthur Tooth & Sons naar het schilderij (Opus CCCLXXIX) van Sir Lawrence Alma-Tadema. Met potlood door Alma-Tadema gesigneerd linksonder. In de tijd met de hand gekleurd. H x B: ca. 45 x 66,5 cm.
  • Heliogravure vervaardigd rond 1885 door de Berlin Photographic Co. naar het schilderij van Lawrence Alma-Tadema (Opus CCLXVII). Deels in de tijd, deels later met de hand gekleurd. Afm. 41,5 x 83 cm.