Verwondering, doorspitten en verzamelen
Erkenning voor Robertson
Beeld: Suze Robertson, Ernstige lectuur (Greta), circa 1908-1910, pastelkrijt op karton, 86 x 68 cm, particuliere collectie.
Hoe ben je met het werk van Suze Robertson in aanraking gekomen?
‘Ik zag het jaren geleden voor het eerst in het Gemeentemuseum in Den Haag (nu Kunstmuseum Den Haag red.) en was meteen onder de indruk van haar manier van kijken naar de werkelijkheid. Haar kleurgebruik en lijnvoering in zowel olieverf als tekeningen zijn super. Zij was in haar tijd een grote vernieuwer. Toen ik ontdekte hoe weinig er over haar gepubliceerd was, was ik verbaasd. Zij verdiende meer.’
Hoe ging je onderzoek in zijn werk?
‘Robertson dateerde haar schilderijen en tekeningen niet, werkte in series en vond titels onbelangrijk. Ik had dus veel informatie nodig om individuele werken te kunnen identificeren. Om te weten te komen wat ze allemaal heeft gemaakt, ben ik begonnen met het doorspitten van oude veiling- en tentoonstellingscatalogi. Daar stonden goede beschrijvingen van Robertsons schilderijen en tekeningen in, maar zonder foto’s. Die gegevens heb ik aangevuld met krantenartikelen en archieven, zoals van kunstenaarsverenigingen waarvan Robertson lid was waaronder Pulchri Studio, Arti et Amicitiae en de Haagsche Kunstkring. Zo bouwde ik systematisch een verzameling data op, waarbij het van belang was om informatie goed te ordenen en consequent te blijven.'
Wat was een bijzonder ontdekking?
Heel fascinerend was het onderzoek in het familiearchief van de kunstenaar waarin ik correspondentie vond van Robertson zelf. Zo kreeg ik steeds meer kennis over wat zij met haar werk bedoeld had. Langzaam ontstond een overzicht en kon ik gevonden informatie aan specifieke kunstwerken koppelen; dit schilderij maakte ze in haar beginperiode, dat juist aan het einde van haar leven.’
De teller staat inmiddels op 1400 individuele schilderijen en tekeningen die je hebt verzameld in een database. Het is waarschijnlijk een onmogelijk vraag, maar kan je tussen al dat moois een favoriet aanwijzen?
'Dat is inderdaad lastig, want in de afgelopen twaalf jaar is mijn beeld van Robertson als kunstenaar steeds completer geworden. ‘Mooi’ kreeg een andere betekenis. Ik weet nu dat haar werken niet op zichzelf staan, maar onderdeel zijn van series waarin ze zoekt naar expressie. Binnen die series is haar ontwikkeling af te lezen, vooral op het gebied van kleur en de manier waarop ze composities opdeelde in vlakken. Een van haar mooiste series vind ik die rondom het thema Ernstige lectuur' (zie afbeelding).
Waar zie je het meest naar uit zodra de tentoonstelling geopend is?
‘Suze Robertson is lange tijd ondergewaardeerd geweest en ik kijk er naar uit dat heel veel mensen kunnen gaan zien hoe mooi en indrukwekkend haar werk is. We zijn nu gewend aan de kleuren en vormen van het expressionisme, maar toen zij haar kunst maakte was het zeer vernieuwend. Ik hoop dan ook dat bezoekers zichzelf de tijd gunnen haar werk te leren kennen, zodat ze naar huis gaan met het gevoel een groot kunstenaar te hebben ontdekt.’
Suze Robertson, Meisje met boek/Zittend meisje, ca. 1908, Zwartkrijt op bewerkt papier, 622 × 478 mm, Rijksmuseum, Amsterdam.