Verhaal
Het gebouw
Het oudste panorama ter wereld gesitueerd op de oorspronkelijke locatie.
Het verhaal achter Mesdags panorama
In 1880 kreeg zeeschilder Hendrik Willem Mesdag de opdracht tot het maken van een panoramaschilderij van Scheveningen. Echter, rond 1900 nam de populariteit van panorama’s snel af; het statische schilderij kon niet op tegen de dynamische film.
Veel panoramagebouwen werden afgebroken of kregen een andere functie en de grote schilderijen werden in stukken geknipt. Gelukkig is Hendrik Willem Mesdags Panorama van Scheveningen bewaard gebleven. Het is het oudste panorama dat nog steeds op de oorspronkelijke locatie te bezoeken is.
Het Panorama van Scheveningen is sinds jaar en dag een van de grootste trekpleisters van Den Haag.
In de 19de eeuw waren panorama’s een wereldwijd fenomeen: als voorloper van de fotografie en film werden rondreizende panorama’s ingezet om nieuws over te brengen. Bezoekers konden op deze wijze te weten komen wat er elders speelde. Op een zeker moment bestonden er zo’n 300 panorama’s. De grote schilderijen reisden van stad naar stad en trokken veel bezoekers.
Het Panorama Mesdag is het resultaat van de Belgische Panorama rage die rond 1875 losbarstte. Enkele Brusselse ondernemers wilden er een graantje van meepikken en vroegen Mesdag een ‘Haags maritiem Panorama’ te schilderen, waarschijnlijk op aanraden van Mesdags kunsthandelaar in Brussel.
Op 1 augustus 1881 werd Mesdags maritieme Panorama aan de Zeestraat opengesteld. Dat was precies een dag na de opening van een concurrerend Panorama in een stijlvol gebouw aan het Bezuidenhout (op de plek waar later het ministerie van Economische Zaken is gebouwd). Omstreeks die tijd werden er ook Panorama’s geopend in Amsterdam en Rotterdam. Geen ervan bleek succesvol.
Al in 1885 ging Mesdags Panorama van Scheveningen failliet. Dat ging de schilder zo aan het hart, dat hij het eind 1886 zelf kocht. Maar ondanks het faillissement van de concurrent aan het Bezuidenhout in 1887 wilde de loop er niet in komen.
Om meer publiek naar de Zeestraat te trekken haalde Mesdag het eerder in Wenen en München tentoongestelde ‘Panorama van Caïro en de boorden van de Nijl’ naar Den Haag. Zijn nu met recht ‘eigen’ doek verhuurde hij eerst aan de Panoramamaatschappij in München (1887) en toen aan Amsterdam (1889 / 91).
In het fraaie Panoramagebouw aldaar, halverwege de Plantage Middenlaan tegenover Artis, hebben nog tot in 1926 panoramadoeken gehangen. Als laatste ‘De intocht van Christus in Jerusalem’. Het gebouw kwam in 1935 in slopershanden en ging roemloos ten onder.